Mang thai là hành trình hạnh phúc nhưng cũng đầy thử thách với người phụ nữ. Trong suốt 9 tháng 10 ngày, cơ thể mẹ bầu phải trải qua nhiều thay đổi lớn về hormone, hệ miễn dịch, tuần hoàn máu và chức năng nội tạng. Chính vì thế, việc xuất hiện những bệnh thường gặp ở bà bầu là điều khó tránh khỏi.
Nếu không được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách, những vấn đề này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về 10 bệnh thường gặp ở bà bầu, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa hiệu quả.
1. Ốm nghén – Căn bệnh phổ biến ở bà bầu những tháng đầu
Ốm nghén gần như là “người bạn đồng hành” trong tam cá nguyệt đầu tiên. Hơn 70% phụ nữ mang thai trải qua tình trạng buồn nôn, nôn ói, chán ăn, mệt mỏi. Nguyên nhân chính đến từ sự thay đổi hormone HCG và estrogen.
-
Triệu chứng: Buồn nôn nhiều vào buổi sáng, sụt cân nhẹ, chán ăn, dễ mệt.
-
Cách giảm nghén: Ăn thành nhiều bữa nhỏ, bổ sung gừng, tránh thức ăn dầu mỡ, uống nhiều nước và nghỉ ngơi đầy đủ.
2. Táo bón – Một trong những bệnh thường gặp ở bà bầu
Táo bón là vấn đề mà khoảng 40% bà bầu gặp phải. Hormone progesterone tăng cao khiến nhu động ruột giảm, cộng thêm việc tử cung lớn chèn ép đường ruột làm cho việc đi tiêu khó khăn hơn.
-
Triệu chứng: Đi ngoài ít, phân cứng, cảm giác đầy bụng, khó chịu.
-
Cách phòng tránh: Uống đủ 2–2,5 lít nước/ngày, ăn nhiều rau xanh và hoa quả, vận động nhẹ nhàng như đi bộ hoặc yoga cho bà bầu.
3. Trĩ – Biến chứng thường đi kèm táo bón
Khi táo bón kéo dài, bà bầu rất dễ bị trĩ do áp lực tĩnh mạch hậu môn tăng cao. Đây là một trong những bệnh thường gặp ở bà bầu trong giai đoạn thai kỳ.
-
Triệu chứng: Đau rát, ngứa hậu môn, đi ngoài ra máu, búi trĩ lòi ra ngoài.
-
Giải pháp: Ngâm nước ấm, duy trì chế độ ăn giàu chất xơ, tránh ngồi hoặc đứng quá lâu. Nếu bệnh nặng cần thăm khám bác sĩ để được hướng dẫn điều trị an toàn.
4. Thiếu máu do thiếu sắt
Thiếu máu là tình trạng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển não bộ và cân nặng thai nhi. Nguyên nhân chủ yếu là do nhu cầu sắt và acid folic tăng cao trong thai kỳ nhưng chế độ ăn không cung cấp đủ.
-
Triệu chứng: Mệt mỏi, da xanh xao, chóng mặt, tim đập nhanh.
-
Phòng ngừa: Bổ sung sắt và acid folic theo chỉ định bác sĩ, ăn nhiều thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, gan, rau lá xanh.
5. Tiểu đường thai kỳ
Tiểu đường thai kỳ chiếm khoảng 5–10% tổng số thai phụ, thường xuất hiện từ tuần 24–28. Nếu không kiểm soát, bệnh có thể gây thai to, khó sinh, thậm chí tiền sản giật.
-
Triệu chứng: Thường ít rõ rệt, mẹ có thể khát nước nhiều, tiểu nhiều, mệt mỏi.
-
Cách phòng: Kiểm soát cân nặng, ăn uống khoa học, hạn chế tinh bột, đường; khám thai định kỳ để được làm xét nghiệm dung nạp glucose.
6. Cao huyết áp thai kỳ
Đây là một trong những bệnh nguy hiểm nhất ở bà bầu vì có thể tiến triển thành tiền sản giật, gây co giật, hôn mê, ảnh hưởng tính mạng mẹ và bé.
-
Triệu chứng: Huyết áp cao, phù chân tay, nhức đầu, hoa mắt.
-
Phòng ngừa: Nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế muối, tránh căng thẳng, theo dõi huyết áp thường xuyên và đi khám ngay nếu có dấu hiệu bất thường.
7. Đau lưng và đau xương khớp
Khi thai lớn dần, cột sống và khung xương chậu phải chịu áp lực lớn hơn, khiến bà bầu hay đau lưng, mỏi hông và đau khớp gối.
-
Nguyên nhân: Thay đổi nội tiết tố, tăng cân nhanh, thai nhi chèn ép.
-
Cách giảm đau: Tập yoga bầu, đi bộ nhẹ nhàng, chườm ấm, nằm ngủ nghiêng sang trái với gối kê bụng và chân.
8. Nhiễm trùng đường tiểu
Nhiễm trùng đường tiểu (UTI) là một trong những bệnh thường gặp ở bà bầu do tử cung lớn gây chèn ép bàng quang, kết hợp với thay đổi nội tiết làm vi khuẩn dễ xâm nhập.
-
Triệu chứng: Tiểu buốt, tiểu rắt, nước tiểu có mùi hôi, đau bụng dưới.
-
Phòng ngừa: Uống nhiều nước, vệ sinh vùng kín sạch sẽ, không nhịn tiểu, mặc quần lót cotton thoáng mát.
9. Trầm cảm và lo âu khi mang thai
Ngoài những bệnh lý thể chất, sức khỏe tinh thần của mẹ bầu cũng rất đáng lưu ý. Trầm cảm thai kỳ ngày càng phổ biến do áp lực tâm lý, thay đổi hormone, lo lắng về tương lai.
-
Triệu chứng: Mất ngủ, buồn bã, khóc vô cớ, chán ăn, giảm hứng thú với mọi thứ.
-
Giải pháp: Chia sẻ với người thân, tham gia các lớp tiền sản, duy trì vận động nhẹ, nếu tình trạng nặng cần gặp bác sĩ tâm lý.
10. Phù chân tay
Phù nề là tình trạng bình thường do cơ thể giữ nước nhiều hơn, nhưng nếu phù kèm huyết áp cao thì cần cảnh giác tiền sản giật.
-
Triệu chứng: Chân, tay, mặt sưng phù, nhất là vào buổi chiều.
-
Cách giảm phù: Nghỉ ngơi, kê cao chân khi nằm, hạn chế ăn mặn, uống đủ nước.
Làm sao để mẹ bầu khỏe mạnh suốt thai kỳ?
Qua danh sách trên, có thể thấy các bệnh thường gặp ở bà bầu không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho mẹ và thai nhi. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm, chăm sóc đúng cách và duy trì lối sống khoa học, hầu hết đều có thể kiểm soát hiệu quả.
Một số nguyên tắc vàng mẹ bầu nên ghi nhớ:
-
Khám thai định kỳ đúng lịch.
-
Xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng.
-
Uống vitamin, sắt, canxi theo chỉ định bác sĩ.
-
Nghỉ ngơi hợp lý, tập thể dục nhẹ nhàng.
-
Giữ tinh thần thoải mái, tránh stress.
Mang thai là hành trình đặc biệt. Hiểu rõ về những bệnh thường gặp ở bà bầu sẽ giúp mẹ chủ động bảo vệ sức khỏe, tận hưởng trọn vẹn niềm vui đón con yêu chào đời.
